edebiyattaki metafor aracını kullananarak toplumsallığı ve toplumsal ilişkiyi sorgulamış büyük yazarın önemli kitabıdır. dönüşüm bu anlamda yazarın kendi terkedilmiş duygusunu açığa vurmak, okurun sempatisine hasıl olmak amacıyla yazılmamış; '' yazık ya terk ettiler adamcağızı!! '' iletişimini ummamıştır. aksine kafka bu kitapta toplumsal ilişkinin tek yönlü ve bireyin varlığını hiçe sayan fayda ilişkisine insanların görmekten en çok kaçındığı yerde ,ailede, hatta belkide en çok orada ve terbiye edilerek alıştırıldığını gözümüze sokar. salt güç ilişkisine ve zayıflığın toplumda iğrenilen tarafına şu soruyu sorar aslında siz ne kadar böcek değilsiniz?

metaforun araçsal anlatımını bir kenara bıraktığımızda kahraman zaten hayatı boyunca hep başkaları tarafından böcek gibi görülmüş kişisel zayıflıkları manipue edilmiş içine hapsolduğu hayat tarafından insan olmamaya hükmedilmiştir. dönüşüm bu ilişkinin sadece dinamiğini ortaya çıkarır. kişisel farkında oluşa geçtiği anda bunu sorgulayan insanın başına geleceği ortaya döker. kabul gördüğünü zannettiği çevre tarafından ilişkilerini ve karşılıklı dinamiklerini değiştirmek isteyen ve bunu aynı çevrenin - para, satatü, cinsellik- gibi araçlarına başvurmadan kendi özünde ki değere soran kişinin cevabıdır dönüşüm.

zira bireysel dünyasındaki hayal aleminde çoğumuzun o böcekten farkı yoktur. toplumsallık adına öğretilen ödevlerin bizden beklediği, bizim saygın yurttaşlar olarak kabul görmemiz değil, aksine; saygınlığı ve tercih sepeti daha doğduğu yerde elinden alınmış bir çocuk olmayı sindimemiz, o çocukça kurulmuş saygınlık hayallerinin yapmacık kabulüne ise boyun eğmemizdir. bunun otoritenin her türlü kaymağı yemesi; çalışanın, ödevleri yerine getirenin ise ancak 'insan' olarak kabul edilerek aşağılayıcı bir kabulle avutulmasıdır böcek. alman kültür dünyasında aşağılık duygusunun, toplumsallığın sıkça vurguladığı şeylere dair bir açık deneydir dönüşüm: cesareti olan kendi zorunluluklarını bu kitabın makinasına koyarak nasıl bir böcek olduğunu öğrenebilsin diye.

edit: imla.