uzun, yorucu, keyifli, bunalimli, kafayi yemelik ve cok hos bir seydir kendileri. onun icin herşeyden önce ilk sorulması geren soru: doktora yapmalı mıyım? master daha sonrasında doktora çok uzun ve meşakkatli bir süreç. şimdi ben size meraklı mısın, yeni şeyler keşfetmeyi sever misin gibi klasik sorular sorup aslında doktora yapmaya sen karar vereceksin çünkü herşey senin içinde (kdv mi? o da içinde:) gibi saçma sapan bir şey söylemeyeceğim. bu tür şeylerin tabii ki faydası olabilir ama maalesef türkiyede akademisyen olmak bu sorulara verdiğin evet cevaplarıyla orantılı olmayabilir, hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz ya da bi bakmışsınız hiç de meraklı falan fıstan değilmişsiniz.

şimdi daha gerçekçi olalım nedir ne değildir bakalım . ilk önce sosyal mi yoksa sayısal bilimci misiniz? bu önemli çünkü özellikle sayısal alanlarda (beşeri bilimler mi desek yani natural science neyse siz anladınız, mühendislik falan işte) iş yelpazesi daha geniş olabiliyor. kendinizi geliştirebileceğiniz, bir şirkete ceo, bir fabrikaya yönetici falan fıstan olup daha tatmin olacağınız bir hayat yaşayabilirsiniz. sosyal bilimlerde de bu geçerli tabii ama, bir bilgisayar mühendisi ya da bir uçak mühendisi gibi kariyer basamaklarını yaptığınız buluşlarla(ahey! daha neler) hızlıca çıkabilirsiniz. maalesef ülkemizde bırak sosyal bilimleri, matematik, fizik, kimya, biyoloji okudum deyince ezik sınıfına giriyorsun nerdeyse. yani bilime pek değer verilmiyor ve iş sahası çok kısıtlı. şu saydığım bölümden mezun olanların çoğu öğretmen olmak için çabalıyor. neyse konuyu dağıtmayalım. demek istediğim şu; beşeri bilimler veya sosyal bilimler farketmez, eğer çok aktif bir kişiliğiniz varsa, yerinizde duramıyorsanız, birşey yapıp hemen sonucunu almak istiyorsanız ve bunları yapacak iş sahası var ve bu iş ortamı güzel ise, size tavsiyem türkiye de doktora yapmayın. yurtdışında yapma olanağınız varsa düşünmeye değer ama bu türde bir kişiliğiniz varsa 4-5 yıl detaylı bir konu üzerine kafa patlatıp bir tez yazmak size göre olmayabilir. ha yapar mısınız tabii ki yaparsınız, doktorayı çok rahat bitirirsiniz fakat bunu sırf maaş için yapan, çoğu zaman aklı ticarette, ulan ben ne yapıyorum burda diyen verimsiz bir akademisyen olup çıkarsınız (mesela:doktoradan sonra bir doblo alıp memleketen zeytinyağı getirip üniversitede satmaya başlarsınız).

doktora gerçekten ciddi bir mesele. üzerine uzun yıllar harcayıp, bu işin size göre olmadığını anlayınca hem kendinize hem de çevrenize mutsuzluk kaynağı olmaya başlarsınız. çünkü öyle filmlerdeki gibi bilimadamları dünyayı kurtaracak şeyler yapmıyorlar. sakin doktorada şunu şunu yapacamda deli ses getirecem dünyada, millet dönüp dolaşıp yazdıklarımı okuyacak gibi bir tribe girmeyin. yapacağınız doktora sizin alanınızda çok dar bir meseleye ufak bir katkı yapmaktan öteye gitmeyecektir çünkü istenen seyde budur. detaylı ve uzun bir çalışma.

doktora yapmak sizin icin kacinilmasa o zaman sizi daha fazla kasmayayım ve diyeyim ki dostum bu doktora denen şey bir harika. düşünsenize bir işiniz var ve siz ne iş ile uğraşacağınıza karar verebiliyorsunuz. isterseniz çin-malezya arası muz ticaretinin tarihini (bu nerden çıktı yav, ehehe), isterseniz ünlü bir fotoğrafçının hayatını çalışıyorsunuz. isterseniz elektrikli arabalar üzerine isterseniz domates genlerinin dizilişine odaklanıyorsunuz.yani alaninizdan fazla uzaklaşmadan (aman diim sonra başınıza bela almayın yanı kimya mühendisi olup muz ticareti çalışmayın) istediğiniz konu üzerinde yıllarca okuyun, yazın ya da deney yapın. hehey var mı böyle bir lüks ya. özellik binlerce işsiz olan türkiyede. eğer bir de sosyal bilimlerde yapıyorsanız, ne okula gitmek zorundasınız ne de hocaya ben şurdayım ben burdayım diye hesap vermek zorunda (yurt disinda bu sekilde, türkiyeyi bilemem) yeter ki işinizi zamanında ve özenle yapın isterseniz marsta yapın. bilgisayar başında ya da labaratuarda saatlerce kalıp o makale senin bu deney benim diye günlerinizi geçirin.

hayatından bezen, bu doktora olayından çok çeken yok mu tabii ki var. doktora suresince rahat etmek istiyorsanız ilk hedefiniz yurtdışı olsun (ilk hedefiniz akdeniz gibi ehehe). zor falan ama cidden hak ettiğiniz değeri ve saygınlığı burda bulabiliyorsunuz ve tek yaptığınız şey araştırma. türkiyedeki gibi hocanızın işlerini yapmak zorunda değilsiniz. derslere falan girmeniz halinde parasını çatır çatır alıyorsunuz.