milen kundera'nın varolmanın dayanılmaz hafifliği eserininin temelini oluşturan friedrich nietzsche'nin yarattığı mefhum : bengi dönüş.
basit anlamıyla yaşanan her şey, ilk biçimiyle yineleniyor ve bu yineleme sonsuza kadar sürüyor. kısaca - milen kundera'nın deyişiyle - 'sonsuza kadar yineleme' diyebiliriz. kavramın amacı ; insana yaşadığı hayatı sonsuzluk içinde tekrar tekrar yaşayacağını düşündürüp, yaşamındaki tüm hareketlere yoğun bir anlam yüklemek, tüm hareketlerinden sorumlu tutmaktır. nietzsche bu düşüncesine yüklerin en ağırı demiştir. milan kundera bu durumu ağırlık olarak nitelendiriyor.
kavramı daha anlaşılır hale getirmek için olumsuz açıdan da inceleyen kundera ; yinelenmeyen yaşamın ağırlıktan yoksun, daha baştan ölü olduğunu, güzelliğinin ve çirkinliğinin hiçbir anlam taşımadığını söyler. alman bir özdeyişten alıntı yapan kundera bu hafifliği '' einmal ist keinmal. '' ( bir kere olan şey, hiç olmamış sayılır. ) ile açıklıyor. yani kundera bu durumu ise hafiflik olarak nitelendiriyor.

örnek olarak samimi olması için kurtuluş savaşını düşünelim. geri dönülemeyen, geri gelmeyecek bir hayatta kurtuluş savaşı'nda ölen insanlarımızın , bizim yaşamımız için geçmiş, kaybolmuş o dönem için ölümleri söz konusu olur mu ? yani geçmiş zaten bitti, bize göre geçerli olmayan bir zaman için üzülmenin ya da kin tutmanın ne anlamı olabilir ? şimdi onların sonsuzluk içinde tekrar tekrar öleceğini düşündüğünüzü düşünün. gerçekten hangisinde ağır, hangisinde hafif hissederdiniz ?