din olayının detaylarına inip tartışabileceğimiz çok yönünün olduğunu sanırım hepimiz biliyoruz. benim tespitim ise olaya genel bir bakış açısıyla bir nevi denkleme dökerek düşüncelerimi anlatmak. şunu da söylemek isterim ki kendi kendime veya çevremde bu tezime her hangi bir antitez bulabilmiş değilim.

denklem = maliyet<=> olaydan sonraki tatmin düzeyimiz (fayda)
şimdi basit denklemle ilgili bir kaç örnek vereyim.

örnek
bir salı akşamı tek başınıza sinemaya gidiyorsunuz. gittiğiniz filmi beğenmiyorsunuz. peki bu filmi neden beğenmediğinizi hiç düşündünüz mü? çünkü beynimiz istem dışı bu olay için yaptığımız maliyetleri tartarak bir beklentiye giriyor. film sonunda bu maliyet ile elde ettiğimiz keyfi karşılaştırıyor ve mutluluk veya mutsuzluk dediğimiz şey ortaya çıkıyor. ( belki bunun bilimsel açıklamaları farklı şekillerde yapılır. cahilliğimi mazur görün )
şimdi bu sinema işi için girdiğimiz maliyetler neler? 1- zaman 2- para 3-örneğin varsa "of be şu dandik filme gideceğime, arkadaşlarla takılırdım" düşüncesi bu örnek için 3. maliyetimizi saymayalım. ne dedik? 1 zaman 2 para. ikisinin toplamı için kendi beynimizde oluşan bir katsayı verelim atıyorum 5 olsun. şimdi beğenmediğimiz filmin sonunda keyfe yine kendi beynimiz puan versin: 3. ne oldu? girdiğimiz maliyet sinema sonunda aldığımız keyiften düşük puanlı olduğu için mutsuz olduk. eğer filmi sevseydik mutlu olabilirdik veya bilet bedava gelmiş olsaydı da mutlu olabilirdik. bu basit örnekle bile olayı dallandırıp budaklandırabiliriz ama böyle olsun istemiyorum, devam edelim. peki bu örneği dine nasıl bağlayabiliriz? buda basit.

maliyet<=> olaydan sonraki tatmin düzeyimiz (fayda) denkleminde maliyet yerine dinlerin gerekliliklerini yazalım örneğin kurban kesmek, pazarları kiliseye gitmek, dans etmek, diş fırçalamak. fayda kısmına ise şu anda popüler olan dinlerin ödülünü yani cennette sonsuz mutluluğu yazalım. şimdi beynimiz gibi düşünelim denklemin sol tarafındaki maliyetlerin toplamı kaç atıyorum 3+8+6+4=21 olsun sağ tarafı ne zaman geçebilir? hiç bir zaman demek ki neymiş din iyiymiş, din güzelmiş.

böyle basit bir düşünce benimkisi.