-
bayreuth festivali sahnesi dünyadaki en ünlü opera binalarından biri değil sadece, aynı zamanda en sıradışı olanlarından da biri. bu bina bir metropol yerine bavyera eyaletinin yukarı frankonya bölgesindeki 70.000 nüfuslu kenti bayreuth’un hemen dışında yer alıyor. besteci richard wagner 1876 yılında müzikal draması der ring des nibelunge'in dört bölümünü birden ilk kez burada bir arada sahneledi; bina da zaten bu amaçla inşa edilmişti. o günden bu yana burada yalnızca richard wagner’in eserleri sahneleniyor.
1866'da eşinden ayrılan wagner, 1870'te franz liszt'in kızı cosima (cosima wagner) ile evlendiğinde çiftin iki çocukları vardı. wagner, orkestra eseri siegfried idyll'i 1870'te cosima için besteledi. 1869-1870 yıllarında yüzük operalarının ikisi liszt tarafından sahnelendi. bu sırada eserin tamamının sahneleneceği bir opera binası için kaynak bulma çabaları sürüyordu. ümitsizliğe düştüğü anda kral ikinci ludwig'in desteği ile karşılaştı. söylentilere göre eşcinsel olan kral, wagner'e ve onun müziğine duyduğu büyük aşkını kanıtlamak adına binanın yapımına yardım teklifinde bulundu. bu büyük aşktan haberdar olan wagner bu yardımı kabul etti. opera binası 1874'te bayreuth'ta birleşik sanat eseri (müzik, şiir, görsel sanatlar, dans gibi tüm sanatların operada harmanlanması) kavramına uygun olarak inşa edildi. opera binasının inşa sürecinde wagner kendi sanatının gereklerini göz önünde bulundurarak projenin büyük bölümüne çizimleri ile katkıda bulundu. 1876'daki ilk sanat festivalinde tamamı 15 saatlik bir eser olan nibelungen yüzüğü sahnelendi.
nibelung yüzüğü. "richard wagner tarafından hazırlanmış dört epik operadan (wagner'in tercih ettiği terminoloji ile dram'dan) oluşan bir opera serisidir." en mükemmel sanat eserlerinden. 15 saat civarı sürüyor tamamı. daha önce birkaç defa dinledim tek seferde. tamamını türkçe altyazılı izleyebilsek ve okuyabilsek çok güzel olur. "bu eserlerin konusu ve karakterleri genel bir şekilde "nibelungenlied" adını taşıyan iskandinav mitolojisi-saga eserlerinden uyarlanmıştır."
"wagner bu opera serisinin libretto ve müziğini 1848–1874 arasında 26 yıl süren bir dönemde yazıp tamamlamıştır."
"4 opera serisinin arka-arkaya ilk temsilinin prömiyeri 13 ağustos 1876'da, richard wagner tarafından şahsen tasarlanan ve inşa ettirilen bayreuth festivali tiyatro salonu'nda yapıldı."
"dünya sahnelerinde düzenli olarak sunulan bu büyüklükteki tek girişimdir."
j. r. r. tolkien geçtiğimiz yüzyılın en iyi yazarlarından ve yüzüklerin efendisi de en iyi kitaplarındandır. eğer bu eserden esinlenmediğini söylemişse yalan söylemiştir. yukarıda belirttiğim üzere zaten iskandinav mitolojisi'dir. hepsi güzeldir. karakterler, bölümler ve dinlediğim isimler:
karakterler:
tanrılar:
wotan: tanrıların kralı, ışık, hava ve rüzgar tanrısı (bas bariton)
fricka: wotan'ın karısı, evlilik tanrıçası (mezzo soprano)
freia: fricka'nın kız kardeşi. aşk, gençlik ve güzellik tanrıçası (soprano)
donner: fricka'nın erkek kardeşi. gök gürültüsü tanrısı (bas bariton)
froh: fricka'nın erkek kardeşi. bahar ve mutluluk tanrısı (tenor)
erda: bilgelik, kader ve yeryüzü tanrıçası (kontralto)
loge: ateşin yarı tanrısı (tenor)
norns (the fates) kader dokumacıları erda'nın kızları (kontralto, mezzo soprano, soprano)
valkyrie'lar:
brünnhilde (soprano)
waltraute (mezzo soprano)
helmwige (soprano)
gerhilde (soprano)
siegrune (mezzo soprano)
schwertleite (mezzo soprano)
ortlinde (soprano)
grimgerde (mezzo soprano)
rossweisse (mezzo soprano)
rhinemaidens: üç su perisi:
woglinde (soprano)
wellgunde (soprano)
flosshilde (kontralto)
devler:
fafner (sonra ejderha oluyor) (bas)
fasolt (bas bariton)
nibelungs:
mime (tenor)
alberich (bas bariton)
ölümlüler:
walsungs:
siegmund: wotan'ın ölümlü oğlu (tenor)
sieglinde: ikiz kız kardeşi (soprano)
siegfried: oğulları (tenor)
neidings:
hunding: sieglinde'nin kocası. neidings'lerin lideri (bas)
gibichungs:
gunther: gibichung kralı (bas)
gutrune: kız kardeşi (soprano)
hagen: üvey erkek kardeşi, alberich'in oğlu (bas)
bölümler ve dinlediğim isimler:
das rheingold ilk temsil 22 eylül 1869 (2 saat 32 dk.) ren altını. opera serisinin birinci bölümü. yüzüğün dövülerek hazırlanması ve bu yüzüğün lanetlenmesi hikâyesini anlatır. dinlediğim kayıt baden-baden 2004 - şef simon rattle
wotan - willard white
alberich - oleg bryjak
loge - kim begley
fricka - yvonne naef
mime - robbin leggate
freia - geraldine mcgreevy
erda - anna larsson
donner - james rutherford
froh - timothy robinson
fasolt - peter rose
fafner - robert lloyd
rhinemaidens
woglinde - kate royal
wellgunde - karen england
flosshilde - christine rice
die walküre ilk temsil 26 haziran 1870 (3 saat 53 dk.) valküreler. opera serisinin ikinci bölümü. ölümlü kişiler olan siegmund ve sieglinde'nin ve tanrısal valküre brünnhilde'nin tanrıların kralı ve babaları olan wotan'a itaatsizlik etmesinin hikâyelerini anlatmaktadır. dinlediğim kayıt bayreuth 1957 - şef hans knappertsbusch
siegmund - ramon vinay/ludwig suthaus
sieglinde - birgit nilsson
wotan - hans hotter
brünnhilde - astrid varnay
hunding - josef greindl
fricka - georgine von milinkovic
gerhilde - paula lenchner
ortlinde - gerda lammers
waltraute - elisabeth schartel
schwertleite - maria von ilosvay
helmwige - hilde scheppan
siegrune - helena bader
grimgerde - georgine von milinkovic
rossweisse - hetty plümacher
siegfried ilk temsil 16 ağustos 1876 (3 saat 57 dk.) opera serisinin üçüncü bölümü. siegfried'in gençliğinde ulaşmış olduğu muhteşem başarıları, yani fafner adlı ejderhayı öldürmesini, sihirli yüzüğü kazanmasını ve brünnhilde'yi büyüden kurtarmasını, konu almaktadır. dinlediğim kayıt vienna 1962 - şef georg solti
siegfried - wolfgang windgassen
brünnhilde - birgit nilsson
wanderer - hans hotter
mime - gerhard stolze
alberich - gustav neidlinger
fafner - kurt böhme
erda - marga höffgen
waldvogel - joan sutherland
götterdammerung ilk temsili 17 ağustos 1876 (4 saat 4 dk.) tanrıların şafağı. opera serisinin dördüncü ve son bölümü. "nibelungen destanı'nındaki siegfried'in ölümüyle ragnarok olayının birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur. sihirli yüzüğe bağlı lanetleme hem siegfried ve brünnhilde'nin ölümlerine neden olması hem de tanrıların ortadan kalkmasına sebep olması ve böylece dünya için yeni bir çağ açılmasıdır." dinlediğim kayıt karlsruhe 1995 - şef günter neuhold
brünnhilde - carla pohl
siegfried - edward cook
hagen - markku tervo
alberich - oleg bryjak
gunther - bodo brinkmann
gutrune - gabriele maria ronge
waltraute - zlatomira nikolova
rhinemaidens
woglinde - doris brüggemann
wellgunde - ruxandra voda
flosshilde - wilja ernst-mosuraitis
1. norne - ortrun wenkel
2. norne - zlatomira nikolova
3. norne - gabriele maria ronge