Kimdir?
john ronald reuel tolkien (3 ocak 1892 - 2 eylül 1973), ingiliz yazar, şair, filolog ve profesör unvanlı akademisyen. uzmanlık alanı anglo-saxon dili ve edebiyatıdır. hobbit, yüzüklerin efendisi ve silmarillion gibi fantastik kurgu eserleriyle tanınır. hayatı ingiliz sömürgesi olan güney afrika'nın bloemfontein şehrinde doğdu. ronald'ın babası arthur tolkien banka müdürü idi. ingiltere birminghamlı olan aile kendilerine yeni bir hayat kurmak amacıyla güney afrika'ya yerleşmişti. fakat iklimin getirdiği olmusuzluklar kısa zamanda anne mabel'i ronald'i ve küçük kardeş hilary'i de alıp ingiltere'ye dönmeye itti. aile bir süre sonra baba arthur'un da dönmesi ile eski günlerine kavuşmayı umuyordu. fakat 15 şubat 1896'da güney afrika'dan arthur'un ölüm haberi geldi. bunun üzerine mabel çocukları alıp küçük bir köy olan sarehole'a yerleşti. bu köy ronald'da derin etkiler bırakacak, ömrünün kısa bir süresini burada geçirmesine rağmen hayallerinde yarattığı hobbit diyarı shire ile defalarca sarehole'u ziyaret edecekti. sarehole'da tolkien'i etkileyen sadece yemyeşil doğa değildi. köy yakınındaki moseley bataklığı, kardeşi hillary ile her zaman oynamaya gittikleri cole bank road değirmeni ve devamlı kendilerini kovaladığı için "beyaz ogr" adını taktıkları değirmencinin oğlu da ronald üzerinde derin izler bıraktı. ronald, birmingham'daki king edward's okulu'na başlayınca aile bir kez daha taşınmak zorunda kaldı. ronald yeni taşındıkları olver road'a yakın olan st. philips okuluna verildi. bir yıl sonra burs kazanınca tekrar king edward's okulu'na dönen ronald birkaç yıl sonra (1904 yılında) da şeker hastalığı yüzünden annesi mabel'i kaybetti. bunun üzerine çocuklar teyzeleri beatrice'in yanına gitti ve peder francis morgan'ın gözetimine verildi. king edward's okulu'nda iken ronald'ın dillere büyük yatkınlığı olduğu ortaya çıktı ve bu dönemde ronald kendine ait bir dil tasarlamaya başladı. böylece elf dillerinin temelleri atıldı. çocukluktan delikanlılık yıllarına geçerken oturdukları birmingham kentinde ronald'ı etkileyen iki büyük yapı vardı. 29 metrelik perrott's folly kulesi o yıllara göre olağanüstü büyüklüğü ile ronald'ın beynine kazınmıştı. 1758 yılında john perrott tarafından yapılan bu kule tuhaf mimarisi ile "perrott'un divaneliği" ismini almıştı. hemen bu kulenin yanında ise bir başka kule vardı. ve bu iki kule daha sonra yazacağı yüzüklerin efendisi için esin kaynağı oldu. ronald'ın gençlik yıllarına dair bir diğer önemli not ise gamgee ismi ile o yıllarda tanışmış olmasıdır. bu yerel pamuk markası gamgee, ronald'ı etkilemiş olmalı ki frodo'nun sadık dostu sam'e bu soyadını vermiştir. 16 yaşındayken hayatını değiştirecek bir olay oldu ve hayattaki tek gerçek aşkı olan edith ile tanıştı. fakat peder morgan iki gencin görüşmelerini yasakladı. 1911 yılında tolkien klasik diller eğitimi almak için exeter koleji'ne gitti ve 21 yaşını doldurduğunda hiçbir zaman unutamadığı edith'i buldu (söylenir ki edith ormanda dolaştıkları bir gün onun için dans etmiş ve bu dans genç tolkien'i çok etkilemiştir). gençler 22 mart 1916'da evlendiler. üstelik tolkien onu ikinci kez bulduğunda edith bir başkası ile nişanlıydı. bu arada i. dünya savaşı başlamıştır. kısa bir süre sonra tolkien de orduya katıldı ve fransa cephesinde savaştı. iki yakın dostunu bu savaşta kaybeden tolkien çok yakınında patlayan bir bomba yüzünden ingiltere'ye geri döndü. fakat savaş bu genç insan üzerinde unutulmaz etkiler bırakmıştır. savaş bittiğinde oxford english dictionary'de iş bulan tolkien, savaştan döndükten sonra hayatının büyük bir kısmını oxford'da geçirdi. 1945 yılında oxford'da profesör olmasına kadar geçen zaman içerisinde 4 çocuk sahibi oldu. bu süre içerisinde devasa hayal dünyası orta dünya'yı oluşturmaya devam edti. bir çeviri olan ilk kitabı sir gawain and the green knight yayınlandı. entelektüel bir topluluk olan "inklings"i yakın dostu c.s. lewis ile kurdu ve 1937 yılında hobbit'i yayınldı. roman hem olumlu hem de olumsuz tepkiler aldı. bazıları, oxford'da profesör olan tolkien'den nasıl olup da bir masal kitabı çıktığını sorduyordu. ama olumsuz eleştiriler bir işe yaramadı ve hobbit kısa zamanda popüler oldu. hobbit, aslında, yüzüklerin efendisi serisinin başlangıcıdır. orta dünya ilk kez bu kitapta okuyucuların karşısına çıkar. bundan sonra tolkien yüzüklerin efendisi (the lord of the rings) için çalışmaya başlar. 29 kasım 1971'de karısı edith vefat eder. tolkien bunun üzerine sadece iki yıl yaşayabilir ve 2 eylül 1973'de kraliçe'den krallığın en önemli nişanlarından biri olan commander of the order of the british empire (cbe) ünvanını almasından kısa bir süre sonra 81 yaşında ingiltere'nin bournemouth şehrinde ölür.
-
her ne kadar okur olarak girdiğim ilk 5 yorumumdan birinde kendisine yer vermeyi unutmuş olmanın derin üzüntüsü içinde olsam da, youserlığım onaylandıktan sonraki ilk yorumumu kendisine adayıp, bir nebze olsun ayıbımı örtmek istediğim maestro.
kendisinin dünyamızdan ayrılmasından 13 yıl sonra doğan ve yıllar sonra kendisinin eserleri ile tanışıp, yarattığı evrene ciddi ciddi içinde yaşama isteği duyacak kadar hayran bırakabilen eserleri bizlere miras bırakmış olan büyük üstad. bunun adı ölümsüzlük değil de nedir sevgili youserlar?
(bkz: rest in peace) -
j. r. r. tolkien'in 1968'de bbc'ye verdiği röportajdan, orta dünya'nın doğuşu;
'' yaz tatilinde sınav kağıdı okumak... çok büyük, çok çaba gerektiren bir iş...
ve malesef sıkıcı bir iş. ve bir kağıdı elime aldığımı ve fazladan puan verdiğimi hatırlıyorum. fazladan 5 puan hatta. bu kağıtta bomboş bırakılmış bir sayfa vardı... okuyacak hiçbir şey yok. ben de nedendir bilmem, üzerini karaladım ve ''toprağın içinde bir kovukta, bir hobit yaşardı...''
ayrıca roverandom adlı eserini her orta dünya fanı okumalıdır, okumak zorundadır! tolkien ailesiyle birlikte tatile, sahil kenarındaki evlerine gidiyor. oğlu micheal hilary reuel tolkien, en sevdiği oyuncak köpeğini fırtınalı bir günde oynarken kaybediyor. tabi bu duruma çok üzülüyor. babasıyla uzun süre sahili arıyorlar fakat bir türlü bulamıyorlar. fırtınanın artması sonucu tolkien ve oğlu eve geçiyor. minik oğlanın üzüntüsünü gören j.r.r tolkien, oğlunu mutlu edebilmek adına köpek roverandom'un masalsı maceralarını kurguluyor ve daha sonra kaleme alıyor. bu masalsı macerada kurgulanan karakterler-tasfirler, gün gelecek, hobit'te, yüzüklerin efendisi'nde karşımıza çıkacak ve bizi derinden etkileyecek!
(bkz: artaxerxes)
(bkz: aydaki adam)
(bkz: saruman)
(bkz: gandalf)
(bkz: isengard)
(bkz: beyaz ejder/benekli ejder)
(bkz: rover'ı aya götüren martı)
(bkz: frodo'ya saldıran örümceğin atası/shelob) -
bu başlık altında ve sair birçok başka mecrada kendisinin tarihteki birtakım olayları türlü kılıflara sokarak okurlarına anlatmak istediği söylenilen ingiliz yazar ve her şeyden önce filolog. kendisi sağlığı yerindeyken bu tür iddiaları "insanlar bir destanla bir alegorinin arasındaki farkları anlamıyorlar", diyerek reddetmiştir. ayrıca her ne kadar şu anki legendarium bilgimizi oğlu christopher tolkien'in yayınladığı notlar, kitaplar vesairelere borçlu olsak da kendisi hayattayken de gayet ünlü bir yazardı. öyle ki 60'larda amerikan gençleri üzerlerinde "frodo lives!" yahut "gandalf for president!" tarzında şeyler yazan rozetlerle sokaklara çıkabiliyorlardı. -
bilinenin aksine, kurguladigi yuzuklerin efendisi tamamen kendi hayal gucunun urunu degildir. ingiliz edebiyatinin ilk eseri sayilan beowulf'u inceleyerek orta dunya'yi yaratmistir.kendi kendisine dil olusturmus vs. seklinde yorumlayanlar eski germen runic alfabesini, gaelic dilini incelemeli iskandinav mitolojisini okumalidir. ha burada adami kucuk dusurmeye falan calismiyorum, kurgusu muhtesemdir, reisdir. -
bir yerlerden paralel bir evrene ait bir kırmızı kitap bulup çevirmiş filolog.başka türlü olamaz. -
adam dil uretiyor ya var mi boyle birsey. -
Hem Hobbit, hem Yüzüklerin Efendisi serisi hem de Silmarillion ile ilgili ilhamı eski İngiliz edebiyatından, Germanik mitolojiden ve İskandinav "saga"larından almıştır. Hobbit'te kullanılan runik yazılar için İskandinav rünlerinin bir benzerini oluşturmuş: (bkz: #/media/File:CodexRunicus.jpeg" target="_blank" rel="nofollow">https://en.wikipedia.org/wiki/Runes) .
"Orta Dünya" ise "Midgard", yani Norveç Mitolojisi'nde bizim dünyamız.
Ancak belki kendini bu kadar büyük bir yazar yapan en büyük etken, bunca ilham kaynağını, öyküyü, mitolojiyi ve kendi hayal dünyasını birleştirerek bunu harika bir tutarlılık ve akıcılık içinde anlatabilmesi. Çocukluğumdan beri zevkle okurum ve herhalde ölene kadar da tekrar tekrar okumaya devam edeceğim.
Karşılaştırmak yanlış belki, ama Tolkien kadar engin bir hayal gücü ve dünya kurgulama yeteneği için (bkz: Isaac Asimov) . -
kurgu konusunda tanrıdan daha başarılı olduğunu düşündüğüm ingiliz yazar ve filolog. yarattığı dünyada ne depresyon var ne stres. biri sana yamuk mu yaptı gömüyorsun narsil'i kafalarına. oh mis. -
adam zoru başarmış ve yeni bir dünya yapmış. üstelik bu dünyayı gerçek olduğuna inandıracak kadar iyi anlatmış. dünyaya böyle yetenekli insanlar geliyor ya hayret ediyorum. -
kendisinin sauron tasviri şöyle bir şeydir:
http://i254.photobucket.com/albums/hh87/visualweasel/Sauron.jpg