Kimdir?
john ronald reuel tolkien (3 ocak 1892 - 2 eylül 1973), ingiliz yazar, şair, filolog ve profesör unvanlı akademisyen. uzmanlık alanı anglo-saxon dili ve edebiyatıdır. hobbit, yüzüklerin efendisi ve silmarillion gibi fantastik kurgu eserleriyle tanınır. hayatı ingiliz sömürgesi olan güney afrika'nın bloemfontein şehrinde doğdu. ronald'ın babası arthur tolkien banka müdürü idi. ingiltere birminghamlı olan aile kendilerine yeni bir hayat kurmak amacıyla güney afrika'ya yerleşmişti. fakat iklimin getirdiği olmusuzluklar kısa zamanda anne mabel'i ronald'i ve küçük kardeş hilary'i de alıp ingiltere'ye dönmeye itti. aile bir süre sonra baba arthur'un da dönmesi ile eski günlerine kavuşmayı umuyordu. fakat 15 şubat 1896'da güney afrika'dan arthur'un ölüm haberi geldi. bunun üzerine mabel çocukları alıp küçük bir köy olan sarehole'a yerleşti. bu köy ronald'da derin etkiler bırakacak, ömrünün kısa bir süresini burada geçirmesine rağmen hayallerinde yarattığı hobbit diyarı shire ile defalarca sarehole'u ziyaret edecekti. sarehole'da tolkien'i etkileyen sadece yemyeşil doğa değildi. köy yakınındaki moseley bataklığı, kardeşi hillary ile her zaman oynamaya gittikleri cole bank road değirmeni ve devamlı kendilerini kovaladığı için "beyaz ogr" adını taktıkları değirmencinin oğlu da ronald üzerinde derin izler bıraktı. ronald, birmingham'daki king edward's okulu'na başlayınca aile bir kez daha taşınmak zorunda kaldı. ronald yeni taşındıkları olver road'a yakın olan st. philips okuluna verildi. bir yıl sonra burs kazanınca tekrar king edward's okulu'na dönen ronald birkaç yıl sonra (1904 yılında) da şeker hastalığı yüzünden annesi mabel'i kaybetti. bunun üzerine çocuklar teyzeleri beatrice'in yanına gitti ve peder francis morgan'ın gözetimine verildi. king edward's okulu'nda iken ronald'ın dillere büyük yatkınlığı olduğu ortaya çıktı ve bu dönemde ronald kendine ait bir dil tasarlamaya başladı. böylece elf dillerinin temelleri atıldı. çocukluktan delikanlılık yıllarına geçerken oturdukları birmingham kentinde ronald'ı etkileyen iki büyük yapı vardı. 29 metrelik perrott's folly kulesi o yıllara göre olağanüstü büyüklüğü ile ronald'ın beynine kazınmıştı. 1758 yılında john perrott tarafından yapılan bu kule tuhaf mimarisi ile "perrott'un divaneliği" ismini almıştı. hemen bu kulenin yanında ise bir başka kule vardı. ve bu iki kule daha sonra yazacağı yüzüklerin efendisi için esin kaynağı oldu. ronald'ın gençlik yıllarına dair bir diğer önemli not ise gamgee ismi ile o yıllarda tanışmış olmasıdır. bu yerel pamuk markası gamgee, ronald'ı etkilemiş olmalı ki frodo'nun sadık dostu sam'e bu soyadını vermiştir. 16 yaşındayken hayatını değiştirecek bir olay oldu ve hayattaki tek gerçek aşkı olan edith ile tanıştı. fakat peder morgan iki gencin görüşmelerini yasakladı. 1911 yılında tolkien klasik diller eğitimi almak için exeter koleji'ne gitti ve 21 yaşını doldurduğunda hiçbir zaman unutamadığı edith'i buldu (söylenir ki edith ormanda dolaştıkları bir gün onun için dans etmiş ve bu dans genç tolkien'i çok etkilemiştir). gençler 22 mart 1916'da evlendiler. üstelik tolkien onu ikinci kez bulduğunda edith bir başkası ile nişanlıydı. bu arada i. dünya savaşı başlamıştır. kısa bir süre sonra tolkien de orduya katıldı ve fransa cephesinde savaştı. iki yakın dostunu bu savaşta kaybeden tolkien çok yakınında patlayan bir bomba yüzünden ingiltere'ye geri döndü. fakat savaş bu genç insan üzerinde unutulmaz etkiler bırakmıştır. savaş bittiğinde oxford english dictionary'de iş bulan tolkien, savaştan döndükten sonra hayatının büyük bir kısmını oxford'da geçirdi. 1945 yılında oxford'da profesör olmasına kadar geçen zaman içerisinde 4 çocuk sahibi oldu. bu süre içerisinde devasa hayal dünyası orta dünya'yı oluşturmaya devam edti. bir çeviri olan ilk kitabı sir gawain and the green knight yayınlandı. entelektüel bir topluluk olan "inklings"i yakın dostu c.s. lewis ile kurdu ve 1937 yılında hobbit'i yayınldı. roman hem olumlu hem de olumsuz tepkiler aldı. bazıları, oxford'da profesör olan tolkien'den nasıl olup da bir masal kitabı çıktığını sorduyordu. ama olumsuz eleştiriler bir işe yaramadı ve hobbit kısa zamanda popüler oldu. hobbit, aslında, yüzüklerin efendisi serisinin başlangıcıdır. orta dünya ilk kez bu kitapta okuyucuların karşısına çıkar. bundan sonra tolkien yüzüklerin efendisi (the lord of the rings) için çalışmaya başlar. 29 kasım 1971'de karısı edith vefat eder. tolkien bunun üzerine sadece iki yıl yaşayabilir ve 2 eylül 1973'de kraliçe'den krallığın en önemli nişanlarından biri olan commander of the order of the british empire (cbe) ünvanını almasından kısa bir süre sonra 81 yaşında ingiltere'nin bournemouth şehrinde ölür.
-
bugün kendisinin doğum günü. huzurlarınızda kendisine bir kere daha teşekkür etmek istiyorum. neleri başardığını görsen aklın şaşardı üstadım. luthien ile birlikte ölümsüz topraklarda olduğunu bilmek, bu dünyaya hala güzellikle bakmamı sağlayan yegane şeylerden. -
"hobbit almanya'da 1945 yılına dek yasaklı kaldı, bunun nedeni de yazarının nazilere yağ çekme konusundaki gönülsüzlüğüydü. alman yayıncılar 1937'de bu fantezi başyapıtının almancasını yayımlamayı düşündü. üçüncü imparatorluk'tan bir devlet yetkilisi ari ırktan olup olmadığını soruşturmak için tolkien ile temasa geçti. "tahminimce bana yahudi olup olmadığımı soruyorsunuz," diye, karşılık verdi yazar. "üzülerek söylüyorum ki o yetenekli insanların arasında hiçbir atam yok." bu iğneli sözler tolkien'i nazi otoritelerinin kara listesine yerleştirdi."
"bugün onlara "küçük insanlar" diyoruz ama tolkien'in zamanında bile dwarves/cüceler sözcüğünün kullanımı tartışmalara yol açmıştı. hobbit'in 1937'de yayımlanmasının ardından dilbilgisi uzmanları, oxford ingilizce sözlük'e göre dwarf/cüce sözünün tercih edilen çoğul şekli dwarfs'u kullanmadığı için yazarı kınamışlardı. neyse ki tolkien'in ikna edici bir savunması vardı: sözlüğün editörü kendisiydi."
"tolkien edebi niteliğiyle büyük takdir gören ve hristiyan kutsal kitabı'nın bir versiyonu olan kudüs incili'nin ilk çevirmenlerinden biriydi. ancak vahiy'in tolkien çevirisini arayanlar hüsrana uğrar çünkü söylenene göre onun katkıları eski ahit'in yunus ve eyüp kitaplarıyla sınırlıydı."
secret lives of great authors (2008) -
tolkien, fantastik kurgunun ve fantastik roman türünün bence en iyilerinden birisidir. hatta en iyisidir demek geliyor içimden.
nasıl demeyeyim ki a dostlar! yüzüklerin efendisi serisini bir bütün hâlinde düşündüğümüzde, yani the lord of the rings, the hobbit, the silmarillion gibi eserlerin yanı sıra hikâyeyi tamamlamak için yayınlanan bitmemiş öyküler gibi diğer eserleri de baz aldığımızda, ortaya müthiş bir kurgu çıkıyor gerçekten.
seriyi kitaplardan takip edemedim, zira oldukça uzunlar. yüzüklerin efendisi sinema serisini uzatılmış sahnelerle birlikte izledikten sonra, genel kurgunun parça parça çeşitli özetlerini okudum. tolkien, orta dünya'da geçen epik bir hikâye kurgusunu yazmaktan öte, kurgunun merkezinde bulunan orta dünya'yı teolojik ve kozmolojik bakımdan monoist^:monoizm^ bir temellendirmeyle bir yaradılış evresinden başlayarak ve dil bilimsel, tarihsel, vb ögelerle de olabildiğince destekleyerek bizlere sunuyor. hayran kalınası bir kurgu, muazzam bir gerçeküstücülük! (bkz: sürrealizm) -
ünlü film serisi the lord of the rings ve the hobbit serisinin kitaplarının yazarıdır. şimdilerde ise ünlü kitabının diziye çekilmesi gündemde..
yüzüklerin efendisi dizi oluyor
yüzüklerin efendisi dizi oluyor 2 -
elfçe ve orkça gibi dilleri yaratmış dil bilimci.
elfçenin fonetiği çok hoştur. -
neşet ertaş'a benzetirim ben bu adamı. hiç kimsenin hayal bile edemeyeceği şeyleri gerçekleştirmeyi başarmışlardır ama keşke sadece üretselerdi. neşet babanın beste ve güftelerine hayranım ama solistliği beni eserlerinden soğutur. orhan gencebay da bu kategoridedir bende. tolkien de öyle keşke o anlatsa birileri kurgulayıp yazsaymış. ilkokul 7.sınıftaydım yüzük serisini aldığımda. ya çok kötü bir çeviriye denk geldim ya da tolkien reis roman yazmak işinin gerçekten bokunu çıkarmıştı. olaylar o kadar yavaş o kadar ayrıntılı o kadar sıkıcıydı ki peter jackson filmi çektiğinde sırf o kitapları okumayı başarmış diye kredi vermiştim adama o derece nefret etmiştim kitaplardan^:swh^. bugün hala kütüphanemde durur kitaplar hala elim varmaz alıp okumaya.