1. şeyh bedrettin’in (1357-1420) öğretisi, tasavvuf çerçevesi içinde, her bakımdan toplumca, bir nitelik taşır, kendisi, toplumsal düşüncesini şöyle anlatmaktadır: «tanrı dünyayı yarattı ve insanlara verdi. böylece, dünyanın toprağı ve bu toprağın tüm ürünleri, insanların ortak malıdır. insanlar, eşit olarak yaratılmışlardır. birinin mal toplayıp ötekinin aç kalması, tanrının amacına aykırıdır. ben, senin evinde, kendi evim gibi oturabilmeliyim; sen benim eşyamı, kendi eşyan gibi kullanabilmelisin. çünkü, bütün bunlar hepimiz içindir ve hepimizindir.» ancak, nikâhlı kadınları, bu mal ortaklığının dışında tutuyordu. ona göre, düşünce ve vicdan özgürlüğü temeldir. devlette de, hükümet seçimle kurulmalıdır. halk, tam bir özgürlük içinde oyunu kullanabilmelidir. kıyıcı ve zorba (zalim ve mütegallip) bir yönetimin buyruklarına uymamak gerekir. saray, saltanat, yeniçeri, tekkeler, dervişler, hep zorbalığın ürünüdür. bu zorbalığa boyun eğmemelidir. bedrettin’in toplumunda köleler de yoktu. yunus ve o, türk hümanizmasının iki büyük sütunudurlar.

mesaj gönder