hâris el-muhâsibî’ye: “biri dünyada kalmayı diğeri de ölmeyi isteyen iki adamdan hangisi sana göre daha faziletlidir?” diye soruldu. o da şöyle dedi: “ikisi de hayır üzeredir.” “bu nasıl olur?” dediğimde: “dünyada kalmayı isteyen (allah’a ulaştıran) vesileleri artırmak için bunu ister, ölümü seven ise (allah’ın kendisini) ma’siyet üzere görmemesi için ölümü istemiştir. aynı şekilde ona arız olan âfetlerden ve âni dünya fitnelerinden emin değildir. dolayısıyla ikisi de hayır üzeredir. bu iki adamdan daha faziletlisini sana haber vereyim: kalbinden ihtiyârı (tercihi) çıkaran ve ‘ne bu ne de diğeri (ne dünyada kalmayı dilemek ne ölüm temennîsi) diyen adamdır. o, takdir olunanın gerçekleşmesinde mevlâ’nın meşîetini ve hoşnutluğunu ıskalamamak için, tercih etmeyi kalbinden çıkarmıştır. sıkıntı zamanlarında sabretmiş ve kendisi için takdir edilene razı olmuştur. onun, kendisi hakkında takdir edileni beklemekten başka tercihi yoktur. işini allah’a havâle edip rahatlayan da ancak odur. işte bu kişi, üçünün en faziletlisidir.