kadının konumlanışı açısından önemli bulduğum bir kitap. anna karakteri kalıpların dışına çıkarsanız intihar edersiniz gibi bir mesaj için yaratılmamış tabi ki. kreutzer sonat da okunursa, soyluluktan kaçan tolstoy’un evlilik kurumuna yönelttiği eleştirilerle dolu olduğu görülür. hayatını okuduğumda tolstoy’un bulunduğu sınıfla olan problemi daha da görünür oldu. zweig’ın her kitabında burjuva ikiyüzlülüğü işlemesi gibi tolstoy da sınıfını yazdıkça yazmış. ben savaş ve barış’ı okumuştum önce. anna karenina’yı okurken savaş ve barış’a çok benzettim şematik olarak. arka plandan savaşı çekince ilişkiler ağı benziyor epey. bunu sınıfını anlatmak olarak gördüm. savaş ve barış, tolstoy’un didaktikliğini bırakamadığı bir kitaptı, bir misyonla yüklüydü. anna karenina’da bu olmadığı için daha ahenkli geldi. dili de nefisti.
kitap sürekli ikilemde bıraktı beni. bir ona bir buna empati yaparken hepsini haklı bulabiliyordum. anna’yı intihara iten vronski’yi bile, insan sadece ilişkisiyle yaşayamaz başka uğraşlar istemesi doğal diye haklı çıkardım. bu yüzden beni çok etkiledi. sosyetenin tüm yapaylığına rağmen tolstoy çok gerçek karakterler yaratmıştı. sinirden çıldırıp ahmakça bulduğum bir yığın detay vardı. ama bir iki dakika sonra ben de öyle yapabilirdim hissi geliyor. bu yönüyle çok güçlü bir kitaptı. bitirdikten sonra iyi ki bekletmişim bu kitabı dedim. öyle büyük bir anlatı ki hemen tüketilmemesi gerekiyor.