öncelikle tanrı'nın yaratma nitelikleri üzerinde durulması gerekir.tanrı nasıl, niye, niçin yaratır? tanrı'nın nitelikleri arasında, her şeye gücünün yeterliği ve her şeyi bilirliği de anılır. bunun yanında sonsuz hikmet sahibi oluşu da vardır. söz gelimi, tanrı, bir gezegenin uydusunu bir anda ortadan kaldırabilir mi? hem insan kafası hem unicorn kafası olan bir varlık yaratabilir mi? bunlar tanrı için mümkündür -yaratılmış bir varlık mümkün olanlara dair konuşuyorsa, tanrı'da bu mümkün olanların tüm bilgisi vardır- onun bilgeliği gereğince tanrı bunu yapmaz. tanrı'nın yaratımı rastgele değildir. o, belirli bir amaca, düzene göre yaratır. 2130 yılına bir deprem koyayım, 3000 yılına bir güneş fırtınası, şuraya insan yaratayım, buraya da bir savaş koyayım türünde bir yaratım onun bilgeliğiyle çelişir. taş kaldırmak maddi bir şeyi imlemekte. maddi olmayan bir şeyin maddi bir şeyle sınırlanması, her şeye gücü yetmek niteliğiyle uyuşmaz. semavi dinlerdeki tanrı, evrene içkin değil, onu aşan bir varlıktır. bildiğimiz anlamda mekan ve zamanla sınırlanmamıştır. bazı felsefi sistemlerde tanrı, ilk cismi hareket ettirmiş ve oyundan çekilmiştir. semavi dinlerdeyse tanrı'nın yaratımı oluş halindedir ve her an belirli bir amaca göre işler. burada yine bir açmaza giriyoruz. tanrı'nın yaratımı zorunlu mudur? tanrı niye x anında yaratımı gerçekleştirmiştir? yaratımı gerçekleştirmeden önce tanrı'nın durumu neydi? biricik olan bir varlık çokluğu nasıl meydana getirmiştir? plotinus'un sudur teorisinde, bir olan tanrı'dan, varlıklar belirli bir hiyerarşi halinde türemişlerdir.niye türemişlerdir? çünkü yaratım bir çabayı gereksindiği, mutlak bir de böyle bir şeyden bağımsız olduğu için yaratım ancak ve ancak onu sınırlandırmak anlamına gelir. yani, tanrı yaratım esnasında hiçbir gayret göstermemiştir, üstelik düşünme işi de böyle bir varlıkta eksiklik anlamına geleceğinden o kendinden çıkan yaratımı -daha doğrusu türümü- bilmez. bu anlayış semavi dinlerdeki tanrı anlayışla çelişeceği için kindi, ibn-i sina ve farabi sudur teorisini islami bir temelde yeniden ele almışlardır. iş nereden tutulsa elde kalıyor gibi.