pandora'nın kutusu, antik yunan efsanelerinde geçen ve içinde kötülüklerin bulunduğuna inanılan sihirli kutu.

efsaneye göre prometheus tanrı zeus' tan gizlice ateşi çalmış ve insanlığa vermiştir. bu duruma çok öfkelenen zeus, prometheus'u o zamanlar kimsenin yaşamadığı kafkas dağlarında bir kayaya zincire vurdurur. yanına da bir kartal bırakır. bu kartal her gün prometheus'un ciğerini yer ve her seferinde prometheus'un ciğeri tekrar oluşur. sonu gelmeyen bir işkencedir bu. nihayetinde prometheus herkül tarafından kurtarılır. zeus bu duruma bir şey demez ancak zincir halkalarının prometheus'un ayağında kalmasını sağlar. böylece prometheus sonsuza kadar cezalandırılmış olur. fakat zeus'un öfkesi bitmez. insanlardan da intikam almak istemektedir. bu yüzden hephaistios’a emir vererek balçıktan bir kadın yaratmasını ister ve kadına "bütün tanrıların armağanı" anlamında gelen pandora ismi verilir. pandora antik yunan'da ilk kadın olarak kabul edilir (islamiyet ve hristiyanlıkta geçen havva gibi).

zeus pandora'ya can verdikten sonra eline kapalı bir kutu verir eline ve onu prometheus'un kardeşi epimetheus'a (ki aklı başına sonradan gelen anlamına gelir) gönderir. kardeşinin aksine olacakları önceden görebilen bir kahin olan prometheus kardeşini zeus'dan gelecek hiçbir hediyeyi kabul etmemesi konusunda uyarır. fakat epimetheus hediyeyi (kutuyu) elinde tutan güzeller güzeli pandora'yı görünce bu nasihatleri unutur ve hediyeyi kabul ettiği gibi ertesi gün pandora ile evlenir. kutunun açılmaması gerekiyordur ancak bu noktada pandora'nın merakı devreye girer ki zaten zeus da böyle olmasını planlamıştır. söz konusu kutuyu açmasını pandora’nın kulağına fısıldayan zeus’un, artık insanlıktan intikam alma zamanı gelmiştir. pandora daha fazla dayanamaz ve kutuyu açar. kutu açılınca ne kadar dert, kötülük, hastalık, mutsuzluk varsa dünyaya ve insanlığa yayılır. pandora kutuyu kapatmak istese de artık çok geçtir ancak son bir hamleyle kapatır kutuyu. rivayet olunur ki, kutunun içinde tek kalan, insanlığın yegane ilacı olan 'umut'dur.

“zeus kızınca prometheus’a,
kendini aldatan o sivri akıllıya,
sakladı varını yoğunu insanlardan,
o gün bugündür dertlere boğdu insanoğlunu"

hesiodos