Kimdir?
asıl adı cemalettin seber'dir. cemal süreya 1931'de o yıllarda erzincan'a bağlı olan pülümür ilçesinde doğdu. çocukluğunun ilk yıllarını erzincan şehrinde geçirdi. 1938'de dersim isyanı sonrasında ailesi bilecik'e sürgün edildi. ankara üniversitesi siyasal bilgiler fakültesi maliye ve iktisat bölümü'nü bitirmiştir. maliye bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve müfettişlik, darphane müdürlüğü, kültür bakanlığı'nda kültür yayınları danışma kurulu üyeliği, orta doğu iktisat bankası yönetim kurulu üyeliği ve 25 yılı aşkın türk dil kurumu üyeliği görevlerinde bulunmuştur. yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik yapmıştır. ağustos 1960'tan itibaren yalnızca dört sayı çıkarabildiği papirüs dergisini haziran 1966- mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki sayı daha çıkardı. pazar postası, yeditepe, oluşum, türkiye yazıları, politika, yeni ulus, aydınlık, saçak, yazko somut, 2000'e doğru gibi yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı. ikinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan cemal süreya'nın ilk şiiri şarkısı beyaz, mülkiye dergisinin 8 ocak 1953 tarihli sayısında yayımlanmıştır. geleneğe karşı olmasına rağmen geleneği şiirinde en güzel kullanan şairlerden birisiydi. kendine özgü söyleyiş biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile, duyarlı, çarpıcı, yoğun, diri imgeleriyle ikinci yeni şiirinin en başarılı örneklerini vermiştir. ölümünden sonra adına bir şiir ödülü kondu. 1997'de de cemal süreya arşivi yayımlandı.
-
okuduğum her şiirinde erozitizm bulduğum abimizdir -
türk şiirinin aykırı abisi, ikinci yeni şiirinin ele avuca sığmaz şairidir.
“hayat kısa kuşlar uçuyor”, “özgürlüğün geldiği gün o gün ölmek yasak” diyerek bizlere eli kalem tutan bir insanın neler yapabileceğini fazlası ile ispatlamıştır. -
şiirleriyle ilk tanıştığımda işte bu benim şairim dediğim,bir kaç şiirini ezberlediğim,karısına şiddet uyguladığını duyduğumda hayranlığımın azaldığı büyük türk şairi. -
"özledim.. söyleyeceklerim bu kadar.. kısa ve derin.. "
kendisini çok sevdirmiş şair. candır. -
annesinden dayak yediği halde, yine anne diye ağlayan bir çocuktur aşk diyerek sevda tanımına noktayı koyan insandır. -
ben bütün hüzünleri denemişim kendimde
canımla besliyorum şu hüznün kuşlarını
bir bir denemişim bütün kelimeleri
yeni sözler buldum seni görmeyeli
kuliste yarasını saran soytarı gibi
seni görmeyeli
kasketim eğip üstüne acılarımın
sen yüzüne sürgün olduğum kadın
kardeşim olan gözlerini unutmadım
çık gel bir kez daha beni bozguna uğrat
sen tutar kendini incecik sevdirirdin
bir umuttum bir misillemeydin yalnızlığa
şanssızım diyemem kendi payıma
hain bir aşk bu kökü dışarda
olur böyle şeyler ara sıra
olur ara sıra -
cemal süreya'nın kötü özelliklerini söylediğim için defalarca lince uğradım ama ben bu özelliklerini cemal süreya'dan insan olarak bir mit, bir efsane yaratmaya ve hatta zaman zaman bir referans oluşturmaya çalışanlara söyledim.
yoksa benim fikrimce kişisel ve karakter özelliklerinin şairliğiyle hiç bir ilgisi yok. sadece şiirleriyle ilgilenenlere bunlardan bahsetmenin bir alemi yok. bu hatayı türk insanı hep yapıyor. iyi futbolcudan, iyi şairden, iyi oyuncudan, iyi yazardan, iyi şarkıcıdan, iyi müzisyenden, iyi yönetmenden vs vs iyi bir insan figürü, bir rol modeli yaratmaya çalışıyor hatta kanaat önderi belliyor. olmuyor ve bu sefer hayal kırıklığına uğruyor. nefret etmeye başlıyor, eserlerini de sevmemeye başlıyor. değişik bir kafa yapısı, değişik bir psikoloji. alanında başarılı bir bilim insanının alanı dışında ki değerlendirmelerini amentü belleyen insanlar var bu memlekette.
şair cemal süreya'yı bir kenara bırakıp, insan cemal süreya'dan bahsedersek; ölümü bile şüphelidir. çok acı çektirmiştir ve özellikle kocamaya başlayınca bu acılardan payını da almıştır.
şair cemal süreya'ya dönersek;
sesinde ne var biliyor musun
bir bahçenin ortasi var
mavi ipek kis çiçegi
sigara içmek için
üst kata çikiyorsun
sesinde ne var biliyor musun
uykusuz türkçe var
isinden memnun degilsin
bu kenti sevmiyorsun
bir adam gazetesini katlar
sesinde ne var biliyor musun
eski öpüsler var
banyonun buzlu cami
birkaç gün görünmedin
okul sarkilari var
sesinde ne var biliyor musun
ev daginikligi var
ikide bir elini basina götürüp
rüzgârda dagilan yalnizligini
düzeltiyorsun
sesinde ne var biliyor musun
söyledigin sözcükler var
küçücük seyler belki
ama günün bu saatinde
anit gibi dururlar
sesinde ne var biliyor musun
söyleyemedigin sözcükler var
ekleme: çişini yaptıktan sonra ellerini yıkamayan insanlarla ilgili olarak; bazı insanlar çişlerini yaparlarken ellerini kullanmazlar. bellerine koyarlar, arkalarında birleştirirler, bir yandan çişlerini yaparken bir yandan ceplerinden sigara çıkarıp yakarlar falan filan. ^:swh^ -
am, göt, meme şairi olduğunu söyleyenler şairi okumamıştır, olsa kaç yazar, böyle götçüye memeciye can kurban dedirten şairdir. -
şairin hayatı şiire dahil - nursel duruel ve feyza perinçek -
isminin bir harfini iddiada kaybetmiş şair.
seveni çoktur saygı duyarım ama ben pek sevmem(şiirlerini tabii).