pek çok yazarın okuduğu en önemli metinlerden biri sayılan bu yapıtın ilk bölümü cehennem etkileyici uzuvlarıyla okurunu saran bu metinde okura dahi nostalji yaşatan bir bölüm vardır.

dante henüz cehenneme girmeden önce, vaftiz olmayan iyi yürekli insanların bulunduğu bölgeye girer. cenneti belki hak eden ama vaftiz olmadıkları için bunu kaybedenlerin olduğu yerdir. aslında ustalara, tarihin iyi yürekli pek çok kişisini içinde barındıran bu bölgede ozanların en büyüğü homeros, felsefenin babaları aristotales, platon, sokrates, truvalı hector, eyyübilerin kralı salahaddin ve rönesans aydınlanmasını sağlayan islam filozofları bulunmaktadır. dante burada vergilius'un yanında heyecandan kıpır kıpırdır. kitaptaki üç bölümü daha çok siyasi ve dini etkilerle şekillendiren dante'nin öznel yargıları tabi ki bu etkindir fakat unutulmamalıdır ki bir hristiyan olarak yazmıştır bu eserini.

dante'nin, roma döneminin efsanevi şairi vergilius ile birlikte, cehennem'in günahkar ruhları arasında yaptıkları yolculuk içerdiği pek çok anlamda döneminin yargılarına bağlı. cehenneme yolculuk dante dönemi floransa'daki politik savaşlar, kilise ve krallık yandaşları arasında yaşanan çekişmeler, bir takım kişisel husumetlerle kendini gösteriyor. cehennemin alt dairelerinde acılar katlanıp dururken rehberi vergilius'un yanında günahkarların çektiği acılar dante'de de bir korku oluşturur. cehennemin her katında günahkar ruhların bir kaçıyla konuşur, yer yer yaptıkları nedeniyle onları suçlar kimi zaman da anlamaya çalışır.

fakat cehennemde anlaşılacak bir şey yoktur. tüm kasvetiyle iblislerin oyuncağı olan bu günahkar ruhların hepsi günahları ile biçimsel bir cezaya kurban gitmişlerdir.

araf ise dante'nin karşılaştığı insanlara yeryüzü dünyasına geri döndüğünde dualarını esirgemeyeceği ve onların sevdiklerine verdiği sözlerle geçer.

aslında bu eser dante'nin ilham aldığı vergilius ile aşkını hep içinde tuttuğu beatrice için yazdığı bir metindir. son derece iyi yürekli bir insan olmasından mütevellit sevdiği ile tekrar buluşmak üzere cennetin kapılarına doğru çıktığı yolda beatrice görünür görünmez dante'nin en sevdiği şair vergilius ortadan kaybolur. dante bu bölümde ağlar, belki de iki ödülün de yan yana gelmesi bir hayli fazla olduğundandır bu.