şuan bile tam olarak ne olduğu anlaşılamamıştır. ölçemeye yönelik bir çok test oluşturulmasına ((bkz: binet zeka testi) ve geliştirilmesine rağmen, yapılan testler dahi tam olarak neyi ölçtüklerini bilmemektedirler.
son zamanlarda ortaya çoklu zeka teorisinin ise pek rağbet görmediği kanısındayım.
ancak şunu söyleyebiliriz ki gelişiminde iki faktör rol oynar. bunlardan biri genetik, ikincisi ise çevre faktörüdür. araştırmaların sonuçlarına göre zekanın gelişimindeki payları eşittir. zeka yüzde 50 ve aynı şekilde çevre yüzde 50'lik bir role sahiptir.
özellikle çevrenin zekaya etkisi üzerinde durmak isterim. şöyle ki çok şaşırtıcı sonuçlar doğabiliyor. mesela bir çevredeki uyarıcı sayısı ne kadar fazlaysa kişinin zekası ona oranla yüksek oluyor. uyarıcının bolluğunun bu noktada büyük unsur olduğu düşünülür. uyarıcı derken neden bahsediyorsun diyenler olabilir. bu yüzden bir örnek vermek yararlı olacaktır.
iki birey düşünelim. bu iki birey tek yumurta ikizi olsun. yani genlerin yüzde 100'ünü paylaşıyor olsunlar. iki bireyden birini alıp uyarıcının az olduğu, beslenmenin yetersiz olduğu, fakirliğin olduğu bir yerde büyümesini sağlayalım. sizinde tahmin edebileceğiniz üzere bu kişinin etrafındaki insanların günlük dili çok basit olacaktır, etrafındaki uyarıcı sayısı da az olacaktır. ayrıca besin yetersizliği zekaya ayrıca bir olumsuz etki sağlayacaktır. diğer bireyi ise uyarıcının fazla olduğu yani tam tersi bir mekanda büyütürsek, kullanılan dil günlük hayattan daha karmaşık bir yapıya sahip olacaktır, imkanlar daha fazla, uyarıcı unsurlar daha fazla olacaktır ve besin yetersizliği gibi bir durum söz konusu değildir. iki bireyde büyüdüğünde zeka testi yapılırsa zeka düzeylerinin çok farklı düzeylerde olduğunu göreceğiz. tabi bu deney "etik" yönden çok aykırı bir sonuç doğuracaktır. bu yüzden bu deneyi yapmamız "etik" kavramı göz önünde bulundurulursa pek mümkün değildir