" gerçi, bunda biraz da o ölümlerin payı vardı.

ilk bakışta, hiç mi hiç ölüme benzemiyorlardı çünkü ve onların rengini alan soluk benizli insanlar da, sanki ölmemiş gibi ya isteksiz isteksiz gülerek birbirleriyle saçma sapan şeyler konuşuyor, ya inanılması güç bir hantallıkla sevişiyor, ya günlük hayatın tekdüzeliğini aksatmaktan korkarcasına hep aynı saatte işlerine güçlerine gidiyor, ya da fırsat buldukça bir köşeye çekilerek, kabarıp sönen gevşek bir et yığını halinde horul horul uyuyorlardı. hem de gece gündüz demeden avurtlarını tıpkı bir körük gibi şişire şişire öyle çok uyuyor, kalkıp ellerini yüzlerini yıkayınca öyle uykulu bakıyor, kapıları uyuşuk uyuşuk açıp sokaklara çıkınca öyle uykulu adımlarla yürüyor ve içlerinden geçen herhangi bir şeyi söyleyecekleri zaman kafalarını kaşıya kaşıya öyle hımbıl kelimeler seçip öyle uykulu cümleler kuruyorlardı ki, artık ister istemez sokaklara, meydanlara ve evlere, milyonlarca kişinin uykusundan oluşan kapkalın bir uykunun ağırlığı çöküyordu. çökünce de, zencefil kutusundan at arabasına, küfeden tırmığa, kılıçtan kolyeye, divitten kitaba, sudan çiçeğe, sandıktan tasa, fese ve sese kadar, akla gelebilecek ne var ne yoksa bu ağırlığın altında kalıyordu tabii ve hemen hemen her şey görünürlüğünü biraz yitiriyordu. limanlarda bekleyen köle dolu gemiler, güverteden eğilip aşağıya bakan elleri kamçılı irikıyım tacirlerle birlikte, biraz görünür oluyordu sözgelimi... etrafı yırtık pırtık dilencilerle çevrili camiler, biraz görünür oluyordu. içi titrek mum alevleriyle aydınlatılmış kiliseler, biraz görünür. rengârenk gürültülerle dolup taşan alacakaranlık bedestenler biraz görünür. sırtını yamaçlara yaslayıp şehre ve insanlara bulutların üzerinden bakan gizemli şatolar, biraz. ince oymalar ve ud eşliğinde söylenen efkârlı şarkılarla süslü ahşap konaklar, biraz. sonra, morun tonlarından sıyrılıp lacivert karanlıklara doğru akan dağlar. sonra, bu dağların ardındaki şehirler. hatta maden ocaklarında ter döken el kadarcık çocuklar, meyhanelerde kucaktan kucağa gezen şuh kadınlar, tembel tembel yatan ovalar, ovalardaki taşlar, hayvanlar ve ağaçlar...

  bir bakıma, uyku suretinde gözüken bu ölüm şeklinin hüküm sürdüğü yerlerde, bir yüzü eriyip gitmiş eşyalardan, yarısı silinmiş hareketlerden, güdük hayvanlardan, eksik cümlelerden ve olmayan heveslerle yaşatılamayan meraklardan oluşup da kendini kendi yetersizliğiyle besleyen, çarpık çurpuk, berbat bir hayat yükseliyordu yani."