5 nisan 1941 tarihinde geçen bir otobüs yolculuğunu konu alan, 1980, sırp yapımı film.

1941; sırp, hırvat ve sloven krallığı'nın birleşiminden oluşan yugoslavya krallığı'nın nazi almanya'sı tarafından işgal edildiği yıl. film, almanların yugoslavya'yı işgal ettiği, binlerce yahudi, çingene ve sırp'ın katledilmeye başlandığı bir dönemi anlatıyor.

filmdeki simgesel anlatımların yanı sıra devlet otoritesinin iyice zayıflayıp herkesin kendi hakkını kendi kurallarıyla korumaya başlaması, kuralların korunması adı altında kişisel çıkarlara göre eylemlerde bulunulması, hastalıklı bir toplumsal yapı, bu hastalıklı toplumun taşıyıcılarının bir yerde, bir şekilde zarar görmeye mahkum olması, genelgeçer ahlak kurallarının mutlaka sorgulanması gerekliliği, önyargıların kişilerin hayatındaki yeri ve diğer insanlara etkisi, insanların domuzlarla aynı otobüsü paylaşması, devletlerin çıkarları nedeniyle insan ve hayvan arasındaki farkın giderek azalması gibi ayrıntılar dikkat çekici. 

filmin bazı sahnelerinde aklıma george orwell'in "hayvan çiftliği" romanının son cümlesi geldi: "hayvanlar domuzlardan insanlara, insanlardan domuzlara bakarken, hangilerinin insan ve hangilerinin domuz olduğunu seçemez olmuşlardı." her ne kadar oldukça eğlenceli anlatılsa da savaşın kimin insan kimin domuz olduğunu seçemez duruma gelmemizdeki rolü üzerine düşünmemizi isteyen bir film gibi geldi bana.

bir de... film boyunca barış şarkısını söyleyenlerin suçsuz yere aşağılanan, dayak yiyen çingeneler olması ilginç değil mi?