oskar pfungst'un asistan olarak çalışırken hocasının "yav oskar bir at varmış, toplama-çıkarma falan yapıyormuş git bak işin aslı astarı neymiş" demesi üzerine incelediği vakaya verilen isimdir akıllı hans etkisi.

hayvanlar üzerine yapılan kognitif çalışmaların metodolojisini değiştirmesi açısından çok büyük değer taşır oskar pfungst'un gözlemi. bu gözlemi asistanken yapmıştır.

hayvanlar üzerine kognitif çalışmalar hakkında daha detaylı ve anlaşılabilir bir kaynak isteyenler için "hayvanların sessiz dünyası- maria dawkins" öneririm. akıllı hans etkisi ve bu etki ile başlayan deney methodlarındaki değişimleri güzelce özetleyen bir kitap.

ekleme: primatlarla yapılan deneylerde; örneğin çoğu kişinin çocukken televizyonda gördüğü, insanla çeşitli kelimeleri bir araya getirerek iletişim kuran hayvanların başarısı da genelde bu etki ile gölgelenmektedir. dikkat edildiğinde doğru (anlamlı) sıralamayı bulduğunda bakıcısındaki değişiklikleri sezdikleri görülmüştür.