şöyle bir şey söylenir; dostoyevski kendisi de kumar oynadığı için bir kumarbazın ruh halini çok iyi anlatmış. (tam bu değildir cümle şu an o yoruma bakamadan yazıyorum) bu aslında bir övgü ama ben övgüyü bir adım daha ileri götürmek istiyorum; dostoyevski ömründe hiç kumar oynamasaydı da bir kumarbazın ruh halini yine bu kadar ustalıkla anlatabilirdi, çünkü o dostoyevski. bildiğim kadarıyla hiç cinayet işlemedi kendisi yine de raskolnikov' un ruh halini anlatırken insan ister istemez 'dostoyevski hayatından gerçekten birini öldürdü mü yoksa' diye düşünmeden edemiyor. onun için en güzel yorumu tosltoy yapmış belki de: ''onun(dostoyevski' nin) kalemini tanrı kullanır.'' bu yorumla tolstoy basit bir övgüde bulunmuyor, o çok iyi bir yazardır minvalinde bir şey söylemiyor. bana kalırsa tolstoy, ''sadece tanrı bir insanın ruh halini, pişmanlıklarını, aklından geçenleri dostoyevski kadar iyi bilebilir'' demek istiyor.

bu kitapla ilgili şöyle bir hikaye anlatılır. dostoyevski' nin çok borcu varmış, dolayısıyla çok kısa bir süre içerisinde bir kitap yazması gerekiyormuş ve bunu yazmış hemen. bu hikayeyi anlatan kişi kitabı küçümsemek için, dostoyevski' nin hissederek değil de para karşılığı yazı yazdığını ifade etmek için anlatmıştı hikayeyi. dostoyevski' nin dönem dönem para karşılığı sipariş üzerine yazdığı hatta rivayete göre kitapları daha çabuk tamamlayabilmek için katip tuttuğu bilinir. yine de bu benim gözümde dostoyevski' yi küçültmez aksine yüceltir. düşünün şimdi; bu adam sipariş üzerine, belirli bir zaman diliminde, herhangi bir ön hazırlık yapmadan bunları yazabiliyorsa bir de üzerine düşünüp yazdığında ortaya neler koyabilirdi acaba? nitekim suç ve ceza çıkıyor ortaya bahsettiğim şekilde yazdığında.

edit: ''dostoyevski' nin dönem dönem para karşılığı sipariş üzerine yazdığı hatta rivayete göre kitapları daha çabuk tamamlayabilmek için katip tuttuğu bilinir.'' demişim de nereden bilinir? cevap yok işte. sağdan soldan duyduğumu gelip nesnel bir bilgi gibi aktarmışım. (bkz: kendi capimda) nickli yazarımız uyardı.

!---- spoiler ----!

ziyadesiyle yanılıyorsunuz.
dostoyevskinin biyografilerini ve mektuplarını okuyacak olursanız. asla para ve sipariş için kitap yazmadığını göreceksinizdir. yazacak olduğu kitap için avans almıştır. o kitap, kurgu zihninde tasarlanmış ama kağıda dökülmemiştir bunun için avans almıştır. ama ben sana şu meblağda para vereyim sen bana kitap yaz gibi bir durum söz konusu olmamıştır.

!---- spoiler ----!