kitapta bir öyle birtakım kavramlar var ki kitabın atmosferine girmeden okutulsa hadi ordan diyecek iken kitapta okuduğumuzda gayet de olabilirmiş gibi geliyor. örneğin:
klamm' ın varlığından herkes emin, ama neye benzediği konusunda görüş birliği yok.
yine klamm' ın çok yoğun olduğu ve başını işlerinden kaldıramadığına köylüler inanırken k. frieda ile ilk karşılaşmalarında delikten yan odadaki klamm'a bakmış uyukluyor yada tembellik ediyor noktasında bir hali olduğu betimlenmişti.
şatodaki beylerin sürekli çalıştığı, gece gündüz aktif olduklarına da kesin bir dille inanılıyor iken kimse şato ile olan işini hızlıca halledemez, genelde de hiç halledemez.

bunlar dışında ulağın ailesinin üç yıl önce köyde çok saygın bir durumdalar iken şatonun onlara kızmış olabileceği ihtimali üzerinden babasının işine son verilmesi, evlerinden atılmaları gerçekten o bölümdeki üslub tam bir kafka klasiğidir.

işte kafka öyle bir yazar ki tüm bu çelişkileri roman içinde bize mantıklı gösteriyor. hiç alegorik düşünmesek dahi bürokrasinin ulaşılamazlığını bu kadar mükemmel anlatmak başlı başına büyük başarı.

kaynağını doğrulayamadığım bir bilgiye göre kitabın planlanan sonunda k. tam ölecek iken şato tarafından kabul edildiğini öğrenecek imiş. bu hal üzere son nefesini vermesi kurgulanmış. eğer böyle ise tam kafkaya yakışır bir son olduğu söylenebilir. çünkü kitap biraz bitmemişlik hissi de vermiyor değil. ilk okuyuşumda bu hissin bürokrasinin aşılamayacağı ile paralellik oluştursun diye verildiğini, kitabın bilerek o şekilde bitirildiğini düşünsem de bu ölmeden önceki kabul senaryosu daha mantıklı olurdu gibi.

davadan önce okunmasını tavsiye ediyorum. davadaki o keskin üsluba, betimlemelere, dar ortamlara, kasvetli yerlere alışmak açısından çok faydalı olabilir.