hugo deniz işçilerinde der ki:

"yanardağlar taşları, ihtilaller de insanları fırlatır.

aileler çok uzaklara gönderilir, kaderleri ülkelerinden ayrı düşer, topluluklar dağılır. bulutlardan düşüyor gibi olurlar; şunlar almanya'ya, bunlar ingiltere'ye, berikiler amerika'ya...

gittikleri ülkenin insanlarını şaşırtırlar: bu yabancılar nereden geliyor böyle? onları püskürten, şurada tükenmekte olan yanardağdır. bu göktaşlarına, bu atılmış ve kaybolmuş insanlara, bu talihin es geçtiklerine çeşitli adlar verilir; onlara göçmen, mülteci, maceracı denir. kalırlarsa sineye çekilirler, giderlerse sevinilir. kimi vakit, bunlar kesinlikle zararsız yaratıklardır... ne kin duyarlar ne de öfke, şaşkındırlar. yapabildiklerine kök salmaya çalışırlar. kimseye zarar vermezler, başlarına gelenlerden de hiçbir şey anlamazlar."