iki yönü olan durumdur. örneklerle açıklayacağım. bir; diyelim bir reklam ajansı çalışanısınız. ve ofisinizde ramazanda oruç tutan tek kişi var. bu kişi ramazanı ciddiye alıyor ve cuma namazını da. böyle bir durumda tüm gün boyunca aç gezen bir kişiye, sırf kendisine öğretilmiş bir ritüeli uyguladığı için şakalar yapıp ne kadar anlamsız bir şey yaptığını anlatmaya çabalamak bana tümüyle manasız geliyor. çünkü bazı insanlar bazı şeyler yapıp mutlu olurlar, iyi hissederler. sırf dinin içeriğinin zayıflığına inanıldığı için bu kişileri mutlu eden şeylerle dalga geçmek doğru değil gibi... çünkü dini ritüel uygulamak futbol maçı izlemek ya da yeni kıyafet almak gibidir. insanı mutlu eder. ikinci örnek ise; kimseyi hedef almıyorsunuz ve din ile alakalı şakalar yapıyorsunuz. bunu yanlışlık ya da saygısızlık olarak değerlendirmek mümkün değil zira postahane sırasında beklemeye dair şaka yapmak ile dini bir başlık hakkında şaka yapmak arasında bence fark yoktur. ancak şöyle bir durum vardır ki dini meseleler genelde kişisel alınmaya müsaittir ve bu konularda şakalar yapılıyorsa tepki görmeyi beklemek gerekir. dünya halkları olarak maalesef empati yeteneğimiz ve anlayışımız o kadar gelişmiş değildir.