resmî adıyla iran islam cumhuriyeti.

edebiyatıyla, müziğiyle, yemeğiyle, insanıyla tam bir 'doğu' ülkesi. ülkemizden biraz öcü gibi görülür ancak bu algı oldukça yanlıştır. adı islam cumhuriyetidir ancak alkol tüketim oranı türkiyeden daha fazladır. özellikle gençler ülkelerini sevmez, kanada ve avrupa ülkelerinde yaşama umuduyla yurt dışına kaçmak isterler. şehirleri tertemizdir, bizimki gibi gökdelenlerle dolu değildir. özellikle isfahan ve şiraz kelimenin tam anlamıyla kültür şehirleridir. özellikle şirazda sebebinin baharat olduğunu düşündüğüm biraz ağır bir koku hakimdir, ama ikinci günden alışırsınız ve sizi rahatsız etmez. bizim çoktan unuttuğumuz bir özelliği milletçe muhafaza ederler: şiir sevgisi. özellikle klasik fars şairleri (hafız, sadi, baba tahir, mevlana, firdevsi vb..) peygamber gibi saygı görür. hatta bir iranlıya 'mevlana türktü' diyecekseniz iki kere düşünün zira inanılmaz sahipleniyorlar ve hiç beklenmedik tepkilerle karşılaşabilirsiniz. kebabı da bizim tükettiğimizin yaklaşık 20-25 katı kadar tüketiyorlar, çılgınlar gibi.

ancak iran sadece bu yazdıklarım demek değil tabii ki. hepimiz medyadan iranı idamlar ülkesi oalrak hatırlarız, ki bu nispeten doğrudur. devletin insan üzerinde kurduğu en acımasız hükmetme tarzlarından biri diyebiliriz. bu imajı iranlılar de sevmiyor, hatta büyük bir çoğunluk sistemden nefret ediyor diyebilirim. kaç kez tahran'da devrim lideri humeyni'nin mezarından geçerken (bizim anıtkabir gibi bir şey) ağız dolusu küfürler duydum. iran halkı özgür olmadığının farkında. bu iletişim çağında dünyadan da haberdarlar. son dönemde şu anki cumhurbaşkanı ruhani'nin önderi olduğu reformcular başa geçti. biraz da rahat bırakalım havasında hükümet, ancak başta ali hamaney denen bir illet devlet başkanları var ki nefesi her an reformcuların ensesinde ve en ufak bir harekette ipe götürebilir hepsini, zira anayasal olarak da gücü sınırsız, ve bir dini otorite olarak kabul ediliyor.
buna rağmen muhafazakarlar da sistemin artık tıkanmak üzere olduğunun farkında ve bir çıkış yolu peşindeler, ama o kafayla imkansız tabii. inançsızlar, eşcinseller, toplumdan dışlanan diğer 'marjinal' gruplar için oldukça zor bir ülke ne yazık ki. yani mesela gidip kafanızı dağıtacağınız bir gece kulübü bulmanız zaten imkansız, ancak ev/havuz partileri inanılmaz meşhur. ve alkol/fuhuş oranı giderek artıyor.

iran insanı yönetime nispeten çok daha samimidir, türkleri çok severler, zaten 80 milyonluk iran nüfusunun yaklaşık 20-25 milyonunu türkler oluşturur. evet yanlış okumadınız, 20-25 milyon. azerbaycan türkçesine yakın bir türkçeleri vardır ve kendilerine azeri denilmesini sevmezler. türk kelimesini tercih ederler her zaman. hatta iran'ın en büyük şehirlerinden tebriz tamamen türklerden oluşur ve çarşı pazarda türkçe anlaşırsınız. farsça konuşursanız 'öz zebanında danış' (kendi dilinde konuş) denilerek uyarılırsınız. farsça yanlızca okullarda ve devlet kurumlarında konuşulur. ayrıca antalya iranın 1 numaralı tatil destinasyonu olmuş durumda son yıllarda.

gitmek isteyen ama çekinen, çekinmeyen ama soruları olanlara yardımcı olabilirim. vaktiniz, fırsanıtız olursa gidiniz, görünüz.