2008 krizi dünyayı etkilemiş, küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalar olmuş ve dünya ticareti kötü etkilenmişti. ticaret demek dolar demek olduğu için fed^:federal rezerv sistemi 23 aralık 1913'te kurulan abd'nin merkez bankasıdır^ dünya ticaretini canlandırmak ve gelişmekte olan ülkelerin kendilerini geliştirmeleri için para politikasında faiz düşürücü, doları abd dışına salan adımlar atmıştı. işte tam bu süreç gelişmekte olan ülkeler için büyük bir nimetti. gelişmekte olan ülkelerin atması gereken adımlar basitti. hazır dolar ucuzken, ticaret yapma şansı yükselmişken, bu ucuz doları iyi değerlendirmek gerekiyordu. geliştirmeci, üretici, teknoloji ağırlıklı yatırımlar yapılmalıydı fed'in dünya ticaretini canlandırmak için güttüğü dolar politikası dönemlerinde dostlarım. ama ne oldu dersiniz? bu süreç bir şova dönüştü. beton üstüne beton yapıldı. beton neydi dostlar? döküp şekillendirip, sattığın bir maddeydi. sürekliliği yoktu. ama sanayi neydi? teknoloji neydi? üretimdi, süreklilikti, geleceğe atılan adımlardı. yıllar yılları kovaları, dünya ticareti durgunluğunu üzerinden attı ve geçen senelerde fed yeni açıklamalarıyla geldi ve dedi ki "ey dünya halkı, size verdiğimiz sürenin sonuna geldik, yıllardır size kendinizi geliştirmeniz için kolaylık sağladık. size ayrılan sürede ne yaptıysanız yanınıza kar kalacak ve şu ana kadar attığınız adımlar bundan sonraki süreçte ya sizi üzecek yada fazla etkilemeyecek. neden mi? çünkü paramızı ufaktan geri çağırıyoruz, birazda biz iş yapalım dimi?^:tam olarak böyle dememiş olabilirler^". ve olaylar gelişmeye başladı. dünya genelinde dolar değerini artırırken gördük ki sevgili çin yuanı dolar karşısında yüzde bir-iki değer kaybına uğrarken, bazı devletlerin para birimi bir haftada yüzde yirmilerde değer kaybediyor. sevgili dostlar, sevgili romalılar yıllardır dünyanın gözü kulağı ne sendedir ne bende çin'de dir çin de! geleceği gören tüm dünya vatandaşları yapay zekayı tartışıyor, yapay zekanın insana karşı nasıl bir hak hukuk geliştireceğinden dem vuruyor, diğer kısım ise komplo teorileri, mitolojik kurallar gibi zamanı geçmekte olan olgulara sımsıkı sarılmaya devam ediyor. ve tarihe şahitlik eden bizler hayla soruyoruz. dolar neden yükseliyor?

edit: bir kaç düzeltme