-
3-4 yıl önce yine dolar artıyor, arkadaşımla tartışıyoruz;
*dolar artıyor, duracak gibi değil
- ne kadar artabilir dört lira olacak hali yok ya
* yok canım ne dördü ülke batar o zaman herhalde
- tabi ki canım daha neler
dolar 3.97'yi gördü ama yıkılmadık ayaktayız. o zaman diyorum ki: arkadaşlar daha ne kadar artabilir, 10 lira olacak hali yok ya?(*:swh) -
doların simgesi; ispanya pesosunun kısaltılmış hali olan ps'nin zamanla iç içe geçirilmesi ile ortaya çıkmıştır. -
bizim aklımıza ilk olarak amerikan doları gelse de birçok ülkenin parabirimi bilmemney dolarıdır. (bkz: kanada doları) (bkz: yeni zelanda doları)
doların birde hikayesi vardır.
henüz döviz kurlarının olmadığı yıllarda geçer ve şöyledir.
kanadalılara göre: 1 abd doları= 90 kanada senti,
amerikalılara göre ise: 1 kanada doları= 90 abd senti.
bir amerikalı, cebindeki 1 amerikan doları ile dolaşmaya çıkar. karnı acıkır ve simit alır. simidin fiyatı 10 amerikan sentidir. cebindeki 1 doları verir. simitçi bozuk para ararken cebinin bir köşesinde 1 kanada doları bulur, onu verir.
derken sınırı yürüyerek geçer ve kanada da dolaşmaya başlar. kaleme ihtiyacı olduğunu hatırlar. girer bir kırtasiyeciye. kalemin fiyatı da 10 kanada sentidir. cebindeki 1 kanada dolarını verir. kırtasiyeci de bozuk yoktur ve para üstü olarak 1 abd doları verir. adam kalemi alır ve evine geri döner.
sonra düşünmeye başlar.
"yahu sabah evden çıkarken cebimde 1 abd dolarım vardı, şimdi de 1 abd dolarım var. peki, simitle kalemin parasını kim verdi?" -
çok basit bir denklemi var: ülkene dolar girişi sağlarsan dolar karşısında paran değer kazanır, dolar çıkışına sebep olursan dolar karşısında paran değer kaybeder.
şimdi ülkenin durumuna bi bakalım.
en büyük döviz kaynaklarından biri olan turizm bitti bitecek. ihraç edebildiğin hiçbir ürünün kalmamış, buna tarım dahil. eskiden tarım konusunda dünyada kendi kendine yetebilen yedi ülkeden biriyken, bugün birçok tarım ürününü ithal eder hâle gelmişsin. üretebildiğin hiçbir şey yok. ihraç ettiğin ürünler sadece türkiye'de montaj yapan yabancı firmaların ürünleri. yani bu ihracatın aslan payı sana ait değil. üstüne sürekli faizleri düşürmekten bahseden bir siyasi iktidar var. faizler düşsün ki millet daha çok kredi çeksin daha çok borçlansın. toplumsal ve siyasi duruma değinmiyorum bile.
ben yabancı yatırımcı olsam paramı burda tutmam. çok daha güvenli, para kazanma garantili piyasalar varken niye burda kalayım ki? fed faiz arttırıyor. dolar için amerika'dan daha güvenli bir yer olabilir mi? zannetmiyorum.
demem o ki, ekonominin gidişatında köklü bir değişiklik olmadığı sürece doların düşmesini beklemek yanlış. he devletin anlık müdahaleleriyle üç beş kuruş düşer, ama genel yönelim yükseliş olur.
yatırım tavsiyesidir(*:swh) -
yakında dususe geçecektir. almayı dusunen varsa beklesin.
geçen yine tarla almak için kredi cekmistim. krediyi de tarla fiyatından biraz daha fazla çektim ki kalan parayla hep hayalini kurduğum ceviz bahçesini kurayim.
neyse efendim tarlayi aldım, 7-8 bin lira kaldı elimde. tam o sıralar bedelli dedikodulari çıktı, birkaç aya çıkar diye bekliyor insanlar. ben de bunun üzerine ekim işini ertelemeye kalan paramı bedelliye gömmeye karar verdim. dün de gittim yaklasik 2 bin dolar aldım o parayla.
ne zaman bi işe el atsam ters teper, altın alırim düşer, satarım yine çıkar falan... -
dolarin kopup gittigi az gelismis ulkelere bakinca tek cekenin gene garibanlar oldugunu, olacagini goruyoruz. zamaninda guney amerika'nin en zengin devleti sayilabilecek venezuela buna iyi bir ornektir; tuvalet kagidi icin kilometrelerce kuyruga giriyorlardi en son... hukumet halen ayni, secime gitseler %70 oy alirlar.
bir kacis yolu olanlar icin turkiye artik hic guven vermiyor... alin terimizle kazanip ulkeye soktugumuz dovizi tez zamanda guvenli limanlara cikarmak mecbur oldu... buyuk yatirimci da yani cizgide muhtemelen.
ekonomik bilgim "yok" seviyelerinde ama dolarin daha da ucup gidecegini gormek icin uzman olmaya gerek yok... devletin de baska hic bir cozum uretemeyip serbest kuru askiya alacagini da ongormek mumkun... 1 dolar = 1 tl sabit filan yaparlar artik. -
yıllık grafiğini görünce, zamanında dedem şu arsayı alaymış şimdiye ohohoo ne biçim zengindik, diyenleri akla getirmiştir. -
4.01 tl etmektedir.
euro da 4.95 zaten. -
parasını korumamayı tercih eden tek merkez bankası ve sahiplerinin 16 yıllık iktidar maceraları; kibir, rehavet, cehalet ve dalalet dönemleri...hıyanet dönemine girersek bu günleri de arayacağız...
hepsini özetleyen güzel bir analiz , okuması ve anlaması kolay, derin bir iktisat bilgisi gerektirmiyor, tavsiye ederim. -
2008 krizi dünyayı etkilemiş, küresel piyasalarda ciddi dalgalanmalar olmuş ve dünya ticareti kötü etkilenmişti. ticaret demek dolar demek olduğu için fed^:federal rezerv sistemi 23 aralık 1913'te kurulan abd'nin merkez bankasıdır^ dünya ticaretini canlandırmak ve gelişmekte olan ülkelerin kendilerini geliştirmeleri için para politikasında faiz düşürücü, doları abd dışına salan adımlar atmıştı. işte tam bu süreç gelişmekte olan ülkeler için büyük bir nimetti. gelişmekte olan ülkelerin atması gereken adımlar basitti. hazır dolar ucuzken, ticaret yapma şansı yükselmişken, bu ucuz doları iyi değerlendirmek gerekiyordu. geliştirmeci, üretici, teknoloji ağırlıklı yatırımlar yapılmalıydı fed'in dünya ticaretini canlandırmak için güttüğü dolar politikası dönemlerinde dostlarım. ama ne oldu dersiniz? bu süreç bir şova dönüştü. beton üstüne beton yapıldı. beton neydi dostlar? döküp şekillendirip, sattığın bir maddeydi. sürekliliği yoktu. ama sanayi neydi? teknoloji neydi? üretimdi, süreklilikti, geleceğe atılan adımlardı. yıllar yılları kovaları, dünya ticareti durgunluğunu üzerinden attı ve geçen senelerde fed yeni açıklamalarıyla geldi ve dedi ki "ey dünya halkı, size verdiğimiz sürenin sonuna geldik, yıllardır size kendinizi geliştirmeniz için kolaylık sağladık. size ayrılan sürede ne yaptıysanız yanınıza kar kalacak ve şu ana kadar attığınız adımlar bundan sonraki süreçte ya sizi üzecek yada fazla etkilemeyecek. neden mi? çünkü paramızı ufaktan geri çağırıyoruz, birazda biz iş yapalım dimi?^:tam olarak böyle dememiş olabilirler^". ve olaylar gelişmeye başladı. dünya genelinde dolar değerini artırırken gördük ki sevgili çin yuanı dolar karşısında yüzde bir-iki değer kaybına uğrarken, bazı devletlerin para birimi bir haftada yüzde yirmilerde değer kaybediyor. sevgili dostlar, sevgili romalılar yıllardır dünyanın gözü kulağı ne sendedir ne bende çin'de dir çin de! geleceği gören tüm dünya vatandaşları yapay zekayı tartışıyor, yapay zekanın insana karşı nasıl bir hak hukuk geliştireceğinden dem vuruyor, diğer kısım ise komplo teorileri, mitolojik kurallar gibi zamanı geçmekte olan olgulara sımsıkı sarılmaya devam ediyor. ve tarihe şahitlik eden bizler hayla soruyoruz. dolar neden yükseliyor?
edit: bir kaç düzeltme